۳-۷- الگو و سنجش متغیرهای پژوهش
۳-۷-۱- الگوی پژوهش
در فرایند برازش مدل ها و آزمون فرضیات این پژوهش ابتدا شروط عمومی رگرسیون نظیر نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته و عدم وجود هم خطی و همسانی واریانس مورد بررسی قرار خواهد گرفت، سپس مدل های پژوهش برازش شده و ضرایب متغیر های مستقل محاسبه خواهد شد. همچنین جهت تعیین کفایت مدل برازش شده و میزان توضیح دهندگی متغیر های مستقل از آماره R² استفاده خواهد شد و در صورتیکه رابطه رگرسیونی و ضریب β معنی دار باشد، فرضیه های تحقیق تایید میشود. مدل های پژوهش به پیروی از کیم و ژوو(۲۰۱۳) به شرح زیر است:
SALES_t = α_۰ ADV_t-1 + α_۱ROA_t + α_۲SIZE_t + α_۳MB_t + α_۴LOSS_t + α_۵AGE_t + ε (۳-۱)
SALES_t = α_۰ ADV_t-1 + α_۱HIGH_COMP_t + α_۲ADV_t-1*HIGH_COMP_t +α_۳ROA_t + α_۴SIZE_t + α_۵MB_t + α_۶LOSS_t + α_۷AGE_t + ε, (۳-۲)
SALES_t = کل فروش شرکت i در سال t. چادوری (۲۰۰۲) دریافت که تبلیغات به صورت مستقیم و غیرمستقیم با میزان فروش مرتبط است. وی معتقد است تبلیغات غیرمستقیم از طریق متمایزسازی و شهرت، فروش را افزایش می دهد. اسمیت و پارک(۱۹۹۲) دریافتند متمایزسازی از طریق تبلیغات بر سهم بازار تأثیر مثبت دارد. برندهای متمایز سهم بیشتری از بازار دارند و می توانند محصولات خود را با قیمت بالاتری بفروشند چرا که شهرت محصولات آنها در بازار نسبت به رقبا بیشتر است(کیانگ ران کیم، ۲۰۰۷).
α = جزه ثابت معادله رگرسیون
= ADV_t-1 هزینه تبلیغات شرکت i در سال t . کوندو(۲۰۰۷) بیان می کند که هزینه های تبلیغات، تأثیر مثبت و معنی دار بر سودآوری و ارزش بنگاه های مورد بررسی داشته است. و گوپتا(۲۰۰۸) بیان می کند که شدت تبلیغات بر فروش تأثیر مثبت و معنی دار داشته است.
ROA_t = نرخ بازده دارایی ها شرکت i در سال t.
SIZE_t = اندازه شرکت i در سال t . در مورد شرکت های بزرگ رابطه بین بین مخارج تبلیغات و ارزش بازار شرکت بیشتر است. و شرکت های بزرگتر تبلیغات بیشتری می کنند(چاوین و هیرشی، ۱۹۹۳).
MB_t = نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری شرکت i در سالt . واکنش مثبت بازار سهام در خصوص افزایش مخارج تبلیغات را می توان دلیلی بر وجود ارتباط قوی بین مخارج تبلیغات و ارزش بازار شرکت دانست. این ارتباط به خصوص در مورد شرکت های بزرگ بیشتر می شود. اگر تبلیغات و هزینه های تحقیق و توسعه نوعی از مخارج سرمایه گذاری را نشان دهند که منافع اقتصادی ثابت بیش از یکسال را ایجاد کند اثر ارزش بازار می تواند پیش بینی شود (چاوین و هیرشی، ۱۹۹۳). میلر و مودیگلیانی^[۲۰۶](۱۹۶۱) در تحقیقی نشان داده اند که مخارج تبلیغات و تحقیق و توسعه بر ارزش بازار شرکت اثر مثبت دارد.
= LOSS_t متغیر ساختگی زیان
AGE_t = سن شرکت i در سال t . طبق تئوری چرخه ی عمر، شرکت ها در مراحل مختلف چرخه ی عمر از نظر مالی و اقتصادی دارای نمودگرها و رفتارهای خاصی هستند، بدین معنی که ویژگی های مالی و اقتصادی یک شرکت تحت تأثیر مرحله ای از چرخه ی عمر است که شرکت در آن قرار دارد(بیکسیا^[۲۰۷]، ۲۰۰۷). نتایج پژوهش های پیشین نیز بیانگر این است که واکنش و پاسخ بازارهای سرمایه به اطلاعات حسابداری در مراحل مختلف چرخه ی عمر تفاوت معناداری با هم دارند(آهارونی و همکاران^[۲۰۸]، ۲۰۰۶؛ آنتونی و رامش^[۲۰۹]، ۱۹۹۲؛ باسو^[۲۱۰]، ۱۹۹۷).
HIGH_COMP_t = شاخص رقابت بازار محصول، که شامل دو شاخص: هرفیندال-هیرشمن و کیوتوبین است. تسلر(۱۹۶۴) بیان می کند که اثر معناداری بین هزینه های تبلیغات و تمرکز وجود دارد. اشمالنسی(۱۹۷۲) بر وجود رابطه خطی مستقیم بین هزینه های تبلیغات و تمرکز تاکید دارند. این متغیر نمونه را به دو دسته رقابت پایین و بالا تقسیم می کند، که مقادیر بالاتر از میانگین مقدار یک، و مقادیر کمتر از میانگین مقدار صفر می گیرند.
ADV_t-1*HIGH_COMP_t = اثر تعاملی هزینه تبلیغات و رقابت بازار محصول. شاخص رقابت بازار محصول، که شامل دو شاخص: هرفیندال-هیرشمن و کیوتوبین است. لستر تسلر(۱۹۶۴) بیان می کند که اثر معناداری بین هزینه های تبلیغات و تمرکز وجود دارد. اشمالنسی(۱۹۷۲) بر وجود رابطه خطی مستقیم بین هزینه های تبلیغات و تمرکز تاکید دارند.
β _۱, β _۲, β _۳ = ضرایب مدل
ε_t = پسماند(خطا) مدل رگرسیون
۳-۸- متغیرهای پژوهش و معیارهای سنجش آن‌ها
متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می‌شود. به عبارت دیگر، متغیر به ویژگی‌های گفته می‌شود که می‌توان آن‌ها را مشاهده یا اندازه‌‌گیری کرد و دو یا چند ارزش یا عدد را جایگزین آن‌ها نمود. عدد یا ارزش نسبت داده شده به متغیر، نشان دهنده تغییر از یک فرد به فرد دیگر یا ازیک حالت به حالت دیگر است (دلاور، ۱۳۸۴).
متغیرهای مورد استفاده در این پژوهش بر سه نوعند؛ متغیر وابسته، متغیر مستقل و متغیر کنترل که نحوه محاسبه آن‌ها در بخش‌های بعدی بیان شده است. لازم به ذکر است متغیر وابسته متغیری است که هدف محقق تشریح، یا پیش‌بینی تغییر پذیری در آن است. همچنین متغیر مستقل نیز یک ویژگی و خصوصیت است که بعد از انتخاب آن توسط محقق، در آن دخالت یا دست کاری می شود و مقادیری را می‌پذیرد، تا اثرش بر متغیر وابسته مشاهده شود.
الف) متغیر وابسته
فروش(SALES): برابر است با کل فروش شرکت i در سال t
ب) متغیر مستقل
هزینه تبلیغات(ADV): برابر است هزینه های تبلیغات شرکت i در سال t. هزینه تبلیغات در یادداشت های توضیحی صورت های مالی تحت عناوین: هزینه تبلیغات، هزینه بازاریابی، هزینه ترویج یا توسعه فروش، آگهی و مطبوعات و هزینه نمایشگاه بیان شده است.
ج) متغیرهای کنترلی
اندازه شرکت(SIZE): برابر است با لگاریتم طبیعی کل دارایی های شرکت i در سال t
نرخ بازده دارایی ها(ROA): برابر است با نسبت سود خالص به کل دارایی های شرکت i در سال t
نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری(MB): برابر است با نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شرکت i در سال t
زیان (LOSS): یک متغیر ساختگی است، اگر سود عملیاتی کمتر از صفر باشد ۱ است، و در غیر این صورت صفر است.
سن شرکت(AGE): برابر است با سال تاسیس شرکت i تا آخرین سال دوره زمانی مورد مطالعه.
سایر متغیر ها
برای اندازه گیری رقابت بازار محصول از سه شاخص: هرفیندال-هیرشمن، کیوتوبین و بون استفاده خواهد شد، که به شرح زیر محاسبه خواهند شد:

شاخص هرفیندال-هیرشمن: این شاخص که مقدار بالاتر آن بیانگر تمرکز بیشتر و رقابت کمتر در هر صنعت است و بالعکس. مطابق با تحقیق بینر و همکاران^[۲۱۱](۲۰۱۱) شاخص هرفیندال-هیرشمن از حاصل نسبت مجموع مجذور فروش بازار هر شرکت در صنعت بدست می آید که به صورت زیر محاسبه خواهد شد:
HHI_jt = Σ ^Nj_i=1(Sales_ijt / Σ ^Nj_i=1 Sales_ijt)² (۳-۳)
HHI_jt = شاخص هرفیندال-هیرشمن
Sales_ijt = فروش شرکت i در صنعت j در زمان t
= Σ ^Nj_i=1 Sales_ijt کل فروش خالص صنعت j در زمان t
شاخص کیو توبین: پژوهشگرانی نظیر پاندی^[۲۱۲](۲۰۰۴)، لویسوت^[۲۱۳](۲۰۰۸) و گونی و همکاران(۲۰۱۱) از معیار کیو توبین به عنوان معیار رقابت بازار محصول استفاده کردند. بنابراین در این پژوهش از کیو توبین به عنوان شاخص رقابت بازار محصول استفاده میشود. گونی و همکارانی(۲۰۱۱)، در پژوهش خود کیو توبین را به صورت مجموع ارزش دفتری کل بدهی و ارزش بازار کل سهام بر ارزش دفتری کل دارایی‌ها تعریف کردند. در این پژوهش نیز از Q توبین به عنوان معیار اندازه‌گیری رقابت بازار محصول استفاده می‌شود:
توبینQ= (ارزش بازاری کل سهام + ارزش دفتری کل بدهیها ) / ارزش دفتری کل داراییها
۳-۹- آزمون‌های آماری مورد استفاده در این پژوهش
انواع داده‌هایی که عموما برای تحلیل‌های تجربی به کار برده می‌شود در قالب داده‌های سری زمانی، مقطعی و تابلویی(پانل) مطرح می‌گردند. در داده‌های سری زمانی یک یا چند متغیر طی یک دوره زمانی مشاهده می شوند.در داده های مقطعی مقادیر یک یا چند متغیربرای چند واحد یا مورد نمونه ای در یک زمان یکسان جمع‌ آوری می‌شود. در داده‌های تابلویی واحد مقطعی یکسان طی زمان بررسی و سنجش می‌شود. به طور خلاصه داده‌های تابلویی دارای ابعاد فضایی(مکانی) و زمانیاند و به طور فزاینده‌ای در تحقیقات اقتصادی به کار برده می‌شوند. به طور کلی باید گفت داده‌های تابلویی تحلیل‌های تجربی را به شکل غنی می‌سازند که در صورت استفاده از داده‌های سری زمانی یا مقطعی این امکان وجود ندارد(نعل شکن، ۱۳۸۹). تلفیق آمارهای سری زمانی با آمارهای مقطعی نه تنها میتواند اطلاعات سودمندی را برای تخمین مدل‌های اقتصادی سنجی فراهم آورد، بلکه بر مبنای نتایج بدست آمده می‌توان استنباط‌های سیاست گذاری در خور توجهی به عمل آورد (اشرف زاده و مهرگان، ۱۳۸۷).
در این پژوهش به علت نوع داده‌های مورد مطالعه، جهت پاسخگویی به فرضیه‌های پژوهش از روش داده‌های تابلویی^[۲۱۴] استفاده خواهد شد. چارچوب اولیه مدل‌های داده‌های تابلویی در معادله زیر ارائه شده است:
(۳-۵)
به طوریکه i=1,2,…,n و t=1,2,…,T است که n تعداد شرکت‌ها (مشاهدات مقطعی) و T بیانگر تعداد مشاهدات سری زمانی سالانه است. µ_it متغیر غیر قابل مشاهده‌ای است که از آن به عنوان جزء غیر قابل مشاهده و یا ناهمگونی غیر قابل مشاهده یاد می‌شود که تغییرناپذیری زمانی دارد و نشانگر تفاوت‌ها در ویژگی خاص مشاهدات مقطعی می‌باشد. _i,tυ بر جز اختلال دلالت دارد و فرض می‌شود به طور نرمال با میانگین صفر و واریانس ثابت برای همه مشاهدات توزیع شده است که با یکدیگر همبستگی ندارند. اختلاف بین مقطع‌ها در _iα نشان داده می‌شود که در طول زمان ثابت فرض می‌شوند. به طور کلی در صورتی که _iα برای تمام شرکت ها ثابت در نظر گرفته شود ، روش حداقل مربعات معمولی برآوردهای کارا و سازگاری از α و β را نخواهد داد، زیرا فقط داده‌ها روی هم انباشته و تفاوت میان آن‌ها نادیده انگاشته شده که اصطلاحا به آن داده‌های تلفیقی^[۲۱۵] گویند. در این روش تمامی ضرایب ثابت بوده و فرض می‌شود که جمله اخلال قادر است کلیه تفاوت‌های میان واحدهای مقطعی و زمان را توضیح دهد. در این حالت مدل به روش حداقل مربعات معمولی قابل برآورد است. اما در صورتیکه بین مشاهدات ناهمگنی یا تفاوت‌های فردی وجود داشته باشد از روش داده‌های تابلویی استفاده می‌شود؛ به عبارت دیگر این حالت فرض می‌شود که در بین مقطع‌ها اختلاف معناداری وجود دارد که این اختلاف‌های معنادار می‌توانند بر شیب و یا عرض از مبدأ تاثیر بگذارند (گرین^[۲۱۶]، ۲۰۰۱).
به منظور اینکه مشخص شود کدام روش جهت برآورد مناسب است فرضیه‌ای آزمون می‌شود که در آن فرض می‌شود که کلیه عبارات ثابت برآورد شده با یکدیگر برابر هستند. بدین ترتیب می‌توان مشخص کرد که آیا روش داده‌های تابلویی جهت برآورد کارآمدتر است یا روش تلفیقی. بنابراین برای آزمون فرض مورد نظر آماره‌ای استفاده می‌شود که دارای توزیع F با درجه آزادی (N-1,NT-N-K) می‌باشد (صحافی اسفند آبادی، ۱۳۸۹).
روش داده‌های تابلویی شامل تخمین‌های اثرات ثابت^[۲۱۷] (FE) و اثرات تصادفی^[۲۱۸] (RE) است. در تخمین اثرات ثابت، بعد زمان در نظر گرفته نمی‌شود و تنها اثراتی که مختص هر یک از مقطع‌هاست ، به عنوان اثرات انفرادی منظور می‌گردد. در تخمین اثرات تصادفی فرض می شود که عرض از مبدا  دارای توزیع مشترکی با میانگین  و واریانس  می‌باشد؛ به عبارت دیگر فرض می‌شود که عرض از مبدا جزء اخلالی شبیه ∑itاست که با متغیرهای توضیحی مدل ناهمبسته‌اند. در این روش عامل زمان منظور می شود و اثرات انفرادی واحدها در طول زمان به طور جداگانه به عنوان متغیرهای توضیحی وارد مدل می‌شوند (ایگر^[۲۱۹]، ۲۰۰۰). لازم به ذکر است که قبل از انجام آزمون F لیمر، لازم است مانایی متغیرهای پژوهش آزمون شود (صحافی اسفند آبادی ، ۱۳۸۹).
۳-۹-۱- آزمون مانایی
متغیرهای اقتصادی عموماً نامانا و دارای روند تصادفی هستند. ترکیب خطی سری‌های نامانا در حالت کلی یک سری نامانا است. پیش از برآورد مدل لازم است مانایی تمام متغیرهای مورد استفاده در تخمین، مورد آزمون قرار بگیرد. زیرا نامانایی متغیرها چه در مورد داده‌های سری زمانی و چه داده‌های ترکیبی باعث بروز مشکل رگرسیون کاذب می‌شود. اما بر خلاف آنچه در مورد داده‌های سری زمانی مرسوم است، در مورد داده‌های ترکیبی نمی توان برای آزمون نامانایی از آزمون دیکی فولر و دیکی فولر تعمیم یافته بهره جست، بلکه لازم است به نحوی مانایی جمعی متغیرها آزمون شود که بدین منظور باید از آزمون‌ هادری^[۲۲۰] استفاده شود. فرض H₀این آزمون مبنی بر نامانایی و فرض H₁ آن مبنی بر مانایی متغیرهاست (بالتاجی^[۲۲۱]، ۲۰۰۵). چنانچه مقدار احتمال بدست آمده برای این آزمون کوچکتر از ۰۵/۰ باشد، فرض H₀ مبنی بر نامانایی متغیرها رد می‌شود و بیانگر این است که متغیرهای پژوهش مانا هستند(صحافی اسفندآبادی،۱۳۸۹).
۳-۹-۲- آزمون F لیمر^[۲۲۲]
برای انتخاب بین روش‌های داده‌های تابلویی و داده‌های تلفیقی (تعیین وجود یا عدم وجود عرض از مبدأ جداگانه‌ برای هر یک از مقطع‌ها) از آماره F لیمر استفاده می‌شود. این آزمون، مقایسه بین مجموع مربعات جملات خطا ^[۲۲۳]RSS در روش داده‌های تابلویی و داده‌های تلفیقی می‌باشد. از آن جا که در روش داده‌های ترکیبی پارامترهای محدود کننده بیشتری( از قبیل آن که ضرایب عرض از مبدا   در طول زمان و بین داده‌های مقطعی ثابت در نظر گرفته می‌شوند ) وجود دارد، لذا انتظار بر این است که روش‌ داده های تلفیقی نسبت به داده‌های تابلویی، RSS بیشتری داشته باشد. بنابراین اگر مدل (OLS) با اضافه شدن محدودیت‌ها به طور معنادار افزایش پیدا نکند ، بهتر است که از این روش استفاده گردد. در غیر این صورت روش‌ داده‌های تابلویی مناسب‌تر می‌باشد. با بهره گرفتن از مجموع مربعات باقی مانده مقید^[۲۲۴] (RRSS) حاصل از تخمین مدل ترکیبی بدست آمده از (OLS) و مجموع مربعات غیرمقید^[۲۲۵] URSS حاصل از تخمین رگرسیون درون گروهی می‌توان آماره آزمون مناسب در این زمینه را به صورت زیر نوشت:

۰۱۸/۰

عوامل مکانیکی

۵۷/۱۶۳

۵۴/۱۸۲

۹۷/۱۷۳

۰۲/۱۳۹

۲۴/۴

۲۳/۰

اضطراب کتابخانه‌ای

۶۳/۱۵۹

۲۳/۱۹۳

۱۴/۱۷۷

۲۵/۱۱۱

۹۹/۱۳

۰۰۳/۰

همان‌گونه که جدول ۳-۱۲ نشان می‌دهد، بالاترین میانگین دریافتی اضطراب کتابخانه‌ای با رتبه (۲۳/۱۹۳) مربوط به دانشکده علوم پایه و پایین‌ترین میانگین دریافتی اضطراب کتابخانه‌ای با رتبه (۲۵/۱۱۱) مربوط به دانشکده معماری و شهرسازی است. بالاترین میانگین دریافتی در مؤلّفه‌های “عوامل ناشی از تعامل با کتابداران"، “عوامل عاطفی"، “نداشتن احساس راحتی در کتابخانه” و “عوامل مکانیکی” به دانشکده علوم پایه – با میانگین‌های (۴۱/۱۸۷)، (۵۸/۱۷۷)، (۳۲/۱۹۵) و (۵۴/۱۸۲)- و در مؤلَفه “نداشتن مهارت‌های کتابخانه‌ای” به دانشکده مهندسی (۰۳/۱۸۹) تعلّق دارد. اما پایینترین میانگین دریافتی نیز به ترتیب به دانشکده معماری و شهرسازی - با میانگین‌های (۶۴/۱۱۵)، (۳۲/۱۲۰)، (۵۹/۱۴۷)، (۱۴۴) و (۰۲/۱۳۹)- اختصاص دارد. همان‌طور که ملاحظه می‌شود بین دانشکده‌های دانشگاه خلیج فارس فقط از لحاظ امتیاز دو مؤلّفه “عوامل عاطفی” و “عوامل مکانیکی” بین دانشکده‌ها تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارتی دیگر تفاوت در سطح اضطراب بین دانشکده‌های این دانشگاه بیشتر ناشی از دو مؤلّفه “عوامل عاطفی” و “عوامل مکانیکی” است.
۱-۵. از میان عوامل پنج‌گانه‌ ایجاد اضطراب کتابخانه‌ای (عوامل ناشی از تعامل با کتابداران، عوامل عاطفی، نداشتن احساس راحتی در کتابخانه، نداشتن مهارت‌های کتابخانه‌ای، عوامل مکانیکی)، کدامیک در میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر نقش بیشتری دارد؟
برای پاسخ‌گویی به این سؤال استفاده از میانگین وزنی^[۱۰۹] مورد توجه قرار گرفت چرا که تعداد گویه‌های مربوط به هر مؤلّفه مطابق با جدول ۳-۳ با یکدیگر برابر نبودند.

جدول ۳-۱۳. تی تک متغیره برای تعیین میزان اضطراب کتابخانه‌ای در مؤلّفه‌های مختلف دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی

مقیاس

میانگین وزنی

فراوانی

T

Df

تفاوت میانگین

سطح معناداری

عوامل ناشی از تعامل با کتابداران

۶۷/۲

۳۱۶

۴۸/۹-

۳۱۵

۳۳/۰-

۰۰۰۱/۰

عوامل عاطفی

۹۳/۲

۳۱۶

۳۵/۲-

۳۱۵

۰۷/۰-

۰۲/۰

نداشتن احساس راحتی در کتابخانه

۷۲/۲

۹۱

WPARE10

Roho//Alger/Ceres362-1-1/3Alpha/Durra

۳۳

۳۳

Iran_11_INC

Pamir-013/Pamir-149//Tokak

۳۴

۵۷

Iran_11_INC

Zarjau/80-5151//Skorohod/4/CWB117-9-7/3/Roho//Alger/Ceres362-1-1

درخت فیلوژنی ژن CBL4 در کانتیگ اول شامل ۱۰ شاخه اصلی و تعدا زیادی شاخه فرعی است (شکل ۳-۴). بزرگترین شاخه اصلی، شاخه اصلی سوم می­باشد که بیش از دو سوم ژنوتیپ­های این درخت فیلوژنی در این گروه قرار گرفته­اند. ژنوتیپ شاهد در گروه اصلی ششم قرار گرفته است و این گروه اصلی دارای زیر گروهی متشکل از شاخه­ های اصلی اول تا پنجم می­باشد. هر یک از گروه ­های اصلی هفتم تا دهم نیز از گروه اصلی ماقبل خود به اضافه یک ژنوتیپ جدید تشکیل شده ­اند. طرز قرار گرفتن ژنوتیپ­ها در این درخت فیلوژنی به گونه ­ای است که هیچ یک از گروه ­های اصلی به صورت کاملاً مجزا از گروه و یا گروه ­های دیگر نبوده و همه ژنوتیپ­ها با یکدیگر مرتبط هستند و صرفاً در برخی موارد اختلاف بین آن­ها بیشتر و در بعضی موارد کمتر است. به عبارت دیگر، شاخه اصلی دهم که آخرین شاخه اصلی می­باشد در برگیرنده زیر مجموعه ­ای از کلیه ژنوتیپ­های این درخت فیلوژنی است. ژنوتیپ­های شماره ۵ و ۳ که به ترتیب در گروه اصلی اول و سوم قرار گرفته­اند علی­رغم این که متعلق به کشور لیبی می­باشند رابطه ژنتیکی بسیار نزدیکی با ارقام ایرانی نشان داده­اند. این دو ژنوتیپ مقاوم به شوری هستند و بنابراین انتظار می­رود ارقام ایرانی که با این ژنوتیپ­ها در یک گروه طبقه ­بندی می­گردند دارای سطوح مشابهی از مقاومت به شوری باشند. بین ژنوتیپ­های ایرانی نیز تنوع ژنتیکی نسبتاً خوبی از نظر این ژن وجود دارد. زیرا چنان که در شکل ۳-۴ مشاهده می­گردد اگرچه تعداد زیادی از ارقام ایرانی به صورت زیرگروه­های گروه اصلی سوم طبقه بندی شده ­اند اما شاخه­ های اصلی اول، دوم، نهم و دهم نیز متشکل از ژنوتیپ­های ایرانی هستند که به ویژه دو گروه اخیر تفاوت ژنتیکی قابل ملاحظه­ای نسبت به گروه ­های اصلی ماقبل خود نشان داده­اند. با توجه به اینکه ژنوتیپ شاهد (رقم کلیپر جو که یک رقم مقاوم به شوری است) در این درخت فیلوژنی قرار گرفته است و با توجه به روابط ژنتیکی موجود بین این رقم و سایر ژنوتیپ­های مورد مطالعه می­توان استنباط نمود که سطوحی از مقاومت به شوری در همه این ژنوتیپ­ها وجود دارد.

درخت فیلوژنی ژن CBL4 در کانتیگ دوم شامل ۸ شاخه اصلی و ۵ شاخه فرعی می­باشد (شکل ۳- ۵). اختلاف ژنتیکی بین شاخه­ های اصلی بسیار کم است. مطابق اطلاعات جدول ۳-۹، ۱۰ ژنوتیپ از ۱۴ ژنوتیپ گروه­بندی شده در این درخت فیلوژنی ایرانی بوده و همه ژنوتیپ­هایی که در شاخه فرعی قرار گرفته­اند به استثنای یک مورد (ژنوتیپ شماره ۶)، ایرانی هستند. ژنوتیپ شماره ۶ متعلق به کشور لیبی بوده و مقاوم به شوری است. بنابراین، می­توان نتیجه ­گیری نمود که ژنوتیپ­های ایرانی که با این ژنوتیپ در یک شاخه فرعی قرار گرفته­اند دارای حداقل فاصله ژنتیکی با آن بوده و با احتمال زیاد از نظر فنوتیپی نیز مقاوم به شوری هستند. فاصله ژنتیکی شاخه اصلی که این ژنوتیپ متعلق به آن است با سایر شاخه­ های اصلی بسیار اندک بوده و احتمال وجود فنوتیپ مقاوم به شوری در ژنوتیپ­های آن گروه­ ها نیز می ­تواند زیاد باشد. ژنوتیپ شماره ۱۰ که اولین ژنوتیپ در این درخت فیلوژنی است هیبریدی از دو رقم کلیپر و گیزا ۱۲۷ می­باشد و کلیپر یک رقم جوی مقاوم به شوری است. لذا می­توان گفت کلیه ژنوتیپ­هایی که در شاخه اصلی اول طبقه ­بندی شده ­اند دارای سطح بالایی از مقاومت به شوری هستند. همچنین، ژنوتیپ­های شاخه­ های اصلی دیگر به دلیل فاصله ژنتیکی کم با شاخه اصلی اول می­توانند دارای سطوح مشابهی از مقاومت به شوری ­باشند.
شکل ۳- ۵ درخت فیلوژنی ژن CBL4 در کانتیگ دوم
مشخصات ژنوتیپ­های درخت فیلوژنی ژن CBL4 در کانتیگ دوم در جدول ۳- ۹ نشان داده شده است.
جدول ۳-۹ مشخصات ژنوتیپ­های درخت فیلوژنی ژن CBL4 در کانتیگ دوم

ردیف

شماره ژنوتیپ

منشأ

شجره

۱

۱۰

IBYT11_INC

Clipper/Giza127

۲

^*۲۳

Iran_11_INC

YEA389-3/YEA475-4/4/Hma-02//110122/CM67/3/Marageh

۳

۳۵

Iran_11_INC

Skorohod/Tirchmir-22//Aday-7

بهرام بهرامی هم اسناد تجاری به معنای خاص را ” سند عادی تجاری به معنای خاص عبارت است از اسناد تجاری قابل تعامل که نقش جانشینی پول و وسیله پرداخت دیون را دارند ” تعریف نموده است.
با تدقیق در تعاریف ارائه شده مشخص می گردد که اکثریت قریب به اتفاق آنها وصف جایگزینی اسناد تجاری از حیث شباهت به پول و قابلیت نقل و انتقال و مورد معامله قرارگرفتن همانند اموال منقول را ذکر کرده اند. و بقیه اوصافی از قبیل وصف تجریدی، وصف تضامنی، تبعیت از قواعد و مقررات ویژه قانون و وصف تنجیزی را کم و بیش مورد استفاده قرارداده اند. قانون گذار برای اینکه از بار تورم بکاهد و از تزریق بی رویه اسکناس به جامعه اجتناب نماید و هزینه را برخود تحمیل نکند و از سوی دیگر اعتماد و اطمینان دارندگان اسناد را دو چندان سازد، ناگزیر از وضع و ایجاد سندی است که بسیاری از خصایص پول را دارا بوده و همانند اسکناس قابل نقل و انتقال باشد، از تمامی ایرادهایی که بین طرفین اولیه صدور سند ممکن است وجود داشته باشد آزاد و مبرا بوده و هیچ شرطی نتواند جلوی پرداخت آن را بگیرد.

البته اکثر دانشمندان در تعریف اسناد تجاری خاص و عام اتفاق نظر دارند که سه سند چک ، سفته و برات قطعا از اسناد تجاری خاص می باشند ولی در خصوص قبض انبار برخی آن را سند تجاری خاص و برخی آن را سند تجاری عام می دانند. به جهت آنکه قبض انبار دارای اکثر اوصاف تجاری است این سند را جز اسناد تجاری خاص باید دانست. شاید بتوان تعریف دکتر صقری را در تقسیم بندی اسناد بهترین دانست و بدین لحاظ قبض انبار را جز سند تجاری خاص قرارداد.
بنابراین پس از شناخت اوصاف این سند و اینکه جز اسناد تجاری به معنای خاص می باشد و با توجه به تاریخچه آن باید این سند را دارای دو ماهیت جداگانه دانست. قبض رسید که ماهیتاً سند مالکیت می باشد و برگ وثیقه که سند دین و رهن کالا می باشد.
حقوق انبار
در خصوص قبض انبار و انبارهای عمومی قانون متحد الشکل تجاری آمریکا (uniform commercial code) یکی از منابع معتبر است که معمولا دولت ایالات متحده آمریکا آن را برای تصویب به ایالات خود پیشنهاد می کند. بسیاری از موارد ذکر شده در این قانون در حقوق کشور ما نیامده است ولی می توان از سایر موارد قانونی همین قوانین را برداشت نمود. در ذیل دو مورد کلی و اصلی آن ذکر می شود:
حق رهن انبار: ماده ۲۰۹ قانون (ucc) به شرح ذیل تنظیم یافته است:
a : یک انبار در قبال امانت دهنده و کالایی که برای آن رسید صادر کرده یا قرارداد امضا کرده است حق وام دارد، از جمله هزینه های نگهداری ، حمل شامل کرایه معطلی و هزینه های ترمینال ، بیمه ، کارگر و هزینه های دیگر در ارتباط با کالا و هزینه های نگهداری از کالا. اگر شخصی که به اعتبار او کالا نگهداری می شود مشمول همان هزینه ها در ارتباط با کالای دیگر باشد و در سر رسید انبار ذکر شده باشد که برای هزینه ها حق رهن درخواست شده است ، انبار هم در قبال کالا حق رهن دارد ، چه انبار بارها را تحویل دهد و چه ندهد . اگر چه در ظاهر بر ضد شخصی است که رسید قابل مذاکره انبار را به صورت قانونی معامله کرده است ولی حق رهن انبار محدود به مقادیری است که در قرارداد ذکر شده است، اگر مقداری تعیین نشده باشد هزینه ای منطقی برای نگهداری از کالا لحاظ می شود.
حق فروش کالا: بخش a ماده ۲۱۰ از مقاله ۷ قانون (ucc) آمده است : انبار مجاز است برای خروج کالا زمان منطقی و کوتاهی را تعیین کند . اگر کالا خارج نشد مجاز است آنها را به فروش عمومی بگذارد که این مدت باید بیشتر از یک هفته طول بکشد و البته می تواند از تبلیغات هم استفاده کند.
در بخش (d) این ماده آمده است : انبار موظف است که کالا را در صورت درخواست به شخص محق آن تحویل دهد.( پیش از فروش یا دور ریختن)
تعریف انبارهای عمومی
بموجب ماده یک تصویب نامه درخصوص تاسیس انبارهای عمومی مصوب شهریور ماه ۱۳۴۰( انبارهای عمومی موسسه ای است بازرگانی که به منظور قبول امانت و نگهداری موارد اولیه و محصولات صنعتی و فلاحتی و کالاهای صاحبان صنایع و کشاورزان و بازرگانان با موافقت هیئت نظارت بر انبارهای عمومی و با رعایت مقررات این قانون و آئین نامه های مربوطه به صورت شرکت سهامی تاسیس و بر طبق مقررات قوانین ایران به ثبت رسیده باشد)
تاریخچه و روند فعالیت شرکت انبارهای عمومی
تا قبل ازشهریور۱۳۴۰ به علت فقدان قوانین مخصوص که بتواند وظایف و مسئولیت های صریح انبارداران کالا را در مقابل صاحبان کالا تعیین کند و به علت عدم آشنایی بسیاری از صاحبان کالاها با اصول جدید انبارداری متداول در کشورهای دیگر وضع اغلب انبارهای تجاری ایران فوق العاده اسف بار بود. کالاها در آن زمان در مکان هایی با اسامی مختلف مانند بنگاه ، گاراژ ، تیمچه ، قیصریه ، بارانداز ، سرای تجاری و… نگهداری می شد و اغلب انباردارن این انبارها افرادی بی سواد بوده و تمامی آمار و موجودی کالاها را با خطی ناخوانا بر روی دفترچه هایی کثیف (بیجک) نگهداری می کردند.
قانون تاسیس انبارهای عمومی ایران مصوب ۱۳۴۰ یک مجوز تاسیس انبار عمومی است و فقط متعلق به شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران نبوده بلکه برای تمامی انبارهای عمومی صادر گردیده است. خواستگاه این قانون و در پی آن سند قبض انبار از آن جایی است که در سال ۱۳۳۹ وقتی که کشورمان دچار رکود اقتصادی می شود و در بازار نقدینگی کاهش می یابد، قدرت خرید مردم کم شده لذا عرضه جنس در بازار صورت می پذیرفته و موجود بوده ولی تقاضایی موجود نبوده است. تجار در آن دوره به منظور گریز از رکود اقتصادی حاکم بر بازار اقدام به انتقال کالاهای شان به یکدیگر از طریق کشیدن برات می نموده اند. پس از انتقال ، این برات به جایی می رسید که آخرین نفر به پول این برات نیاز پیدا می کرد و مراجعه به دست های ما قبل خود و نهایتا به صادر کننده برات می کرد. از آنجایی که پولی وجود نداشت تا این وجه را تادیه نماید اختلافات بالا می گرفت و نهایتا منجر به زندانی شدن تجار و سایر متعهدین برات می گردید. دلیل این مشکل فقدان نقدینگی در بازار بود لیکن به مشکل ملی و دارای تبعات حقوقی و اجتماعی شده بود. از یک طرف زندان ها از تجار پر شده بود و از سویی دیگر اقتصاد کشور از ترس گرفتار آمدن در این حلقه بسته از حداقل رونق افتاده بود. دولت وقت پهلوی (امینی) به دنبال یافتن راهکار برای حل این مشکل کارشناسان خود را راهی کشورهای انگلیس ، فرانسه و آمریکا کردند. این کارشناسان مشاهده نمودند که در این کشورها زمانی که تاجر نقدینگی ندارد می تواند از ارزش جنسی کالای خود استفاده کند. تاجر کالای خود را آورده و در محلی که برای پذیرش کالا رسمیت پیدا کرده مانند بانک کارگشایی که جواهرات را می پذیرد و به صاحب آن رسید یا تسهیلات می دهد ، بسپارد. در کشورهای مورد نظر چنین مکان رسمی وجود داشت. لذا این شیوه را مناسب ارزیابی نموده و آن را به دولت گزارش نموده که پس از تایید دولت آن را بعنوان لایحه تقدیم مجلس کرده و مجلس شورای ملی آن را تصویب کرد. قانون تاسیس انبارهای عمومی که در شهریور ماه ۱۳۴۰ تصویب شد قانونی عام می باشد بدین معنا که هر شرکتی که بر اساس مشخصات معین شده توسط این قانون تاسیس شود می تواند قبض انبار صادر کند. بنابراین تعریف ، شرکت انبارهای عمومی اصفهان و شرکت انبارهای عمومی قزوین تاسیس گردیدند . اولین شرکتی که در راستای اجرای قانون تاسیس انبارهای عمومی تشکیل شده شرکت انبارهای عمومی ایران بوده است. این شرکت در مورخ ۱۶/۱۰/۱۳۴۰ به شماره ثبت ۸۰۲۵ تاسیس شد . در آن زمان شرکت فاقد اماکن مشخص و تحت مالکیت خود بود. این شرکت برای ارائه خدمات خود تعدادی انبار متروکه در منطقه امین آباد تهران را اجاره می کند.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ۴۹% از سهام شرکت سهامی انبارهای عمومی ایران متعلق به بانک ملی ایران و ۵۱% مابقی از آن ۱۳ بانک دیگر و شرکت های بیمه ملی و بیمه ایران بوده است.( عالیدادی، احمدی)
در آن زمان شرکت انبارهای عمومی ایران تا سال ۱۳۵۱ عمدتاً از دو انبار در شهرهای تهران و خرمشهر استفاده می نموده که بازرگانان به انبار اولی فرش و به انبار دوم کالاهای صنعتی می سپرده اند. صاحبان کالا می توانستند کالاهای شان را جهت صادرات و یا عرضه در بازار داخلی باز پس بگیرند لیکن با وفور کالا در بازار امانت آن عمدتا به منظور دریافت تسهیلات مالی از موسسات وام دهنده و بانک های سهامدار در شرکت انبارهای عمومی ایران صورت می پذیرفته است.
بعد از سال ۱۳۵۱ شرکت با انعقاد قراردادی با گمرک ایران وارد موضوع فعالیت جدید خود یعنی ارائه خدمات به کالاهای تجاری گمرکی شد. در این دوره و با توجه به شرح فعالیت خود عنوان خدمات گمرکی را به نام شرکت انبارهای عمومی ایران افزود و از آن پس شرکت به ، شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران تغییر نام یافت.
با توسعه وظایف مقرر در شرح فعالیت و همچنین الزامات مربوط به قرارداد فی مابین با گمرک ایران شرکت تصمیم به توسعه شعبات و مشارکت با سایر شرکت های انبارهای عمومی در کشور گرفت . بنابراین شرکت در سال ۱۳۵۱ به خرید و سپس ایجاد و تجهیز گمرکات غرب تهران و گمرک آستارا در سال ۱۳۵۳ ، گمرک سهلان تبریز ۱۳۵۴ ، گمرک جلفا در سال ۱۳۵۴ ، گمرک شهریار تهران در سال۱۳۵۵ گرفت . در ادامه و در سنوات بعد گمرک بازرگان در سال ۱۳۶۵ ، گمرک یزد در سال ۱۳۶۷ ، گمرکات شهرکرد، ارومیه ، مشهد در سال ۱۳۸۱، همدان ، فرودگاه امام (ره) در سال ۱۳۸۷ و گمرک سمنان ، بندر لنگه در سال۱۳۸۶ اقدام کرده برخی از شعبات را که مالکیت آن در دست گمرک ایران یا راه آهن بود را به اجاره گرفت و همچنین در جنب آنها به خرید و مالکیت زمین و ایجاد پایانه اقدام نمود.
از سال ۱۳۵۲ به بعد با رشد قیمت نفت و بهبود وضعبت اقتصادی، شکوفایی و رونق تجارت اتفاق افتاد و این امر موجب افزایش تقاضا برای امور تجاری و گمرکی شد . با افزایش تقاضا و همچنین توسعه مراودات تجاری افراد و بازرگانان بدنبال توسعه تجارت و تامین نیازها و به تبع آن استفاده مطلوب از سرمایه خود بر آمدند. لذا شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران با توسعه تجارت فعالیت و پراکندگی ، خود را بنا به نیاز گمرک ایران و شرایط بازرگانی کشور توسعه وارتقا بخشید.
پس از حلول انقلاب اسلامی شورای انقلاب درمصوبه جلسه ۲۰/۱/۱۳۵۹ این شرکت را ملی اعلام و به وزارت امور اقتصادی و دارایی وابسته گردید(صفری ،۱۳۸۰)
با مصوبه مورخ ۲۲/۲/۱۳۷۸ توسط هیات وزیران و معاون اول رئیس جمهور در تاریخ ۱۰/۱۱/۱۳۷۸ صد در صد سهام دولت و سایر حقوق و امتیازات مربوط در شرکت ملی انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران به صندوق بازنشستگی کشوری واگذار گردید تا طبق مقررات قانون تجارت و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اداره شود.این تصمیم دولت به جهت پرداخت بخشی از بدهیهای دولت به صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی اتخاذ گردید.
از سال ۱۳۷۸ تا کنون این شرکت در یک بندر ، دو منطقه آزاد تجاری و صنعتی ، ۱۶ گمرک کشور که برخی در مالکیت و برخی استیجاری است حضور داشته و همچنین مدیریت و مالکیت منطقه ویژه سهلان تبریز را نیز برعهده دارد.
شورای نظارت و هماهنگی انبارهای عمومی:
این شرکت علاوه بر ارکان شرکتهای اعلام شده در قانون تجارت و تشکیل بر مبنای اساسنامه با توجه به ساختار وظیفه ای خاص خود و بر اساس بند ب ماده ۷ اساسنامه دارای شورای نظارت و هماهنگی است که اعضای آن بر اساس ماده ۱۳ همین اساسنامه از نمایندگان متخصص و با تجربه و تام الاختیار ازطرف سازمان های زیر برای مدت ۲ سال انتخاب و معرفی گردیده و تشکیل می شود.

1. 1. وزارت بازرگانی

1. 1. گمرک ایران

1. 1. سازمان بنادر و کشتیرانی

1. 1. راه آهن

1. 1. بانک مرکزی

1. 1. اتاق بازرگانی و صنایع ایران

1. 1. وزارت دادگستری

این شورا لااقل هفته ای یک بار تشکیل جلسه داده و به بررسی مشکلات طرح شده از طرف شرکت و اظهار نظر در مورد رفع آن و نظارت بر نحوه اجرای وظایف شرکت از طریق عزیمت به واحدهای اجرایی و ارائه نظرات اصلاحی و ایجاد هماهنگی بین سازمانهای مربوطه در جهت رفع مشکلات اقدام می نماید.
شیوه مدیریت و ارکان شرکت انبارهای عمومی
طبق اساسنامه شرکت ، این شرکت سهامی بوده است و در ابتدا با سرمایه یکصد و پنجاه میلیون ریال برای مدت نا محدود تشکیل گردیده است. با توسعه ظرفیت های عملیاتی و مالی و تغییر ترکیب مدیریتی صاحبان سهام ، شرکت اقدام به افزایش سرمایه خود به مبلغ دو میلیارد وسیصد وهفتاد میلیون و پانصد و چهل و پنج هزار ریال نموده و همچنین شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل گردید. با استمرار روند توسعه فعالیت ها و الزامات پیش رو شرکت سرمایه خود را افزایش داده است که در آخرین مرحله ثبت شده آن سرمایه شرکت در مورخ ۱۲/۵/۱۳۸۹ به مبلغ هفتاد و هشت میلیارد ریال افزایش یافته است.
شرکت بر اساس ماده ۷ اساسنامه دارای ارکان ذیل می باشد

1. 1. مجمع عمومی

1. 1. شورای نظارت و هماهنگی

1. 1. هیات مدیره

1. 1. مدیر عامل

مجمع عمومی شرکت مرکب از وزرای امور اقتصادی و دارایی ، بازرگانی و راه و ترابری است و ریاست آن با وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد بود که در اواخر خرداد ماه هر سال با دعوت هیات مدیره و با حضور کلیه اعضا تشکیل می شود که البته اعضای هیات مدیره و مدیر عامل و بازرس بدون داشتن حق رای در جلسه مجمع شرکت می کنند.
ویژگیهای قبض انبار شرکت انبارهای عمومی (قبض رسید و برگ وثیقه)
همانگونه که در تاریخچه تاسیس شرکت بیان گردید و همچنین در بطور صریح در ماده ۲ تصویب نامه تاسیس انبارهای عمومی آورده شده است عملاً وظیفه اصلی انبارهای عمومی پیاده سازی متدلوژی اعتبار بخشی به اسناد تجاری از طریق قبض انبار و کمک به سیستم اقتصادی بازرگانی کلان در کشور بوده است با توجه به ویژگی ها این سند تا قبل از پیاده سازی قبض انبار مناطق آزاد و ویژه صنعتی و تجاری در کشور یگانه و انحصاری بوده و هم اکنون نیز بعنوان مزیت مطلق در سرزمینهای اصلی در بخش های فعالیت گمرکی و غیر گمرکی انبارهای عمومی محسوب می گردد.
قبض رسید: مدرک مالکیت سپردن کالا در انبارهای عمومی است.مالکیت کالای این سند را می توان از طریق ظهرنویسی به دیگری منتقل نمود .
گواهینامه انبار سندی است که بر مبنای آن قبض رسید یا برگ وثیقه صادر می گردد.

(روز)

سای­سونز

^b*30/0±۵۳/۲

^b008/0±۰۷۵/۰

^b008/0±۰۷۸/۱

^a61/0±۷۲/۱۲

^a59/1±۴۸/۸

شیرودی

^a88/0±۰۱/۱۱

^a007/0±۱۹۸/۰

^a008/0±۲۱۹/۱

^a25/0±۰۰/۱۲

^b14/0±۵۱/۳

*حروف غیر مشابه در هر ستون نشان­دهنده وجود اختلاف معنی­دار بین میانگین­ها می­باشد. (آزمون توکی، سطح احتمال ۵ درصد)
بالاتر بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته­ی سبز گندم روی رقم شیرودی در اثر باروری بالا، مرگ و میر پایین و کوتاه بودن دوره­ رشدی قبل از بلوغ آفت روی این رقم بود. برعکس، پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته­ی سبز گندم روی رقم سای­سونز از پایین بودن نرخ باروری و بقا پایین و طولانی بودن دوره­ رشدی قبل از بلوغ آفت روی این رقم نسبت به رقم شیرودی ناشی شده است. بالا بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت یک حشره روی گیاه میزبان نشان دهنده حساسیت آن گیاه و پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت بیانگر مقاومت گیاه میزبان در برابر تغذیه حشره می­باشد (رزمجو، ۲۰۱۱). از آنجا که رقم شیرودی میزبانی حساس به آفت بود، بنابراین شته­ی سبز گندم امکان بیشتری برای افزایش جمعیت روی این رقم داشت. با این حال، رقم سای­سونز میزبان نسبتا نا­مناسبی برای شته­ی سبز گندم بود لذا مقاومت بیشتری در مقایسه با رقم شیرودی از خود نشان داد. رزمجو و همکاران (۲۰۱۱) نشان دادند رقم سای­سونز در مقایسه با ارقام شیرودی، زاگرس، سرداری و آرتا بالاترین مقاومت را نسبت به شته­ی سبز گندم داشت و کمترین پوره­ی تولید شده در این رقم مشاهده شد. بسته به نوع میزبان غذایی مورد مطالعه، مقادیر به­دست آمده از نرخ ذاتی افزایش جمعیت S. avenae در منابع علمی تفاوت­هایی با مقادیر به دست آمده در ارقام گندم مورد بررسی در این تحقیق داشت. براساس مطالعات خلقانی (۱۹۹۴) نرخ ذاتی افزایش جمعیت S. avenae روی ارقام گندم Tonic، Timna، Axona، Maris hunstaman، Ommid، Bountry و Einkorn به ترتیب ۳۱۱/۰، ۳۰۷/۰، ۳۰۶/۰، ۲۸۸/۰، ۲۶۶/۰، ۲۶۴/۰ و ۲۳۱/۰ پوره/ ماده/ روز بوده است که با مقادیر بدست آمده برای ارقام مورد بررسی در تحقیق حاضر بسیار بالا است. دلیل احتمالی این تفاوت، متفاوت بودن ارقام مورد بررسی در این تحقیق و تفاوت احتمالی جمعیت­های شته­ی سبز گندم مورد استفاده در این دو تحقیق می­باشد. براساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین­ داده ­ها، از نظر نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته­ی سبز گندم بین تیمارهای آزمایشی نیز روی هر دو رقم شیرودی و سای­سونز تفاوت معنی­داری بدست آمد (۰۵/۰P ؛۱۶۹و۴ df= ؛۹۳/۰ F=). نرخ ذاتی افزایش جمعیت در رقم شیرودی در تیمارهای از پیش آلوده شده به مدت­های صفر، ۲، ۴، ۶ و ۸ روز به ترتیب ۲۱۶/۰، ۲۱۳/۰، ۲۰۶/۰، ۱۵۷/۰ و ۱۹۲/۰ پوره/ماده/روز و در رقم سای­سونز به ترتیب ۰۹۲/۰، ۰۸۹/۰، ۰۶۸/۰، ۰۶۳/۰ و ۰۶۴/۰ پوره/ماده/روز به­دست آمد. در بین دو رقم مورد آزمایش و پیش آلودگی­های مختلف، بیشترین مقدار (r_m) روی رقم شیرودی در گیاهان شاهد (بدون آلودگی قبلی) و کمترین مقدار آن در تیمارهایی بدست آمد که به مدت ۶ روز از پیش آلوده شده بودند (جدول۳-۲). همچنین بیشترین و کمترین مقدار این پارامتر در رقم سای­سونز به­ترتیب در شاهد و در گیاهانی که به­مدت ۶ روز از قبل آلوده شده بودند، مشاهده شد (جدول ۳-۳). روی هر دو رقم مورد آزمایش نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته­ی سبز گندم در گیاهانی که برای مدت­زمان­های ۶ و ۸ روز از پیش آلوده شده بودند به­ طور معنی­داری کمتر بود. پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت در تیمارهای از پیش آلوده شده به­مدت زمان­های ۶ و ۸ روز معرف القاء شدن مقاومت در این گیاهان در مقایسه با سایر تیمارها می­باشد که از پایین بودن میزان باروری و بقاء و طولانی بودن دوره­ نشو و نمای پورگی روی این گیاهان ناشی شده است. در گیاهان بدون آلودگی قبلی (شاهد) r_m بیشترین مقدار را داشت. تیمار شاهد در مقایسه با سایر تیمارها نسبت به شته حساس بود، زیرا هیچگونه مقاومتی در آن القا نشده بود.

جدول ۳-۲- تاثیر تیمارهای زمانی آلوده­سازی قبلی روی پارامترهای رشد جمعیت شته­ی سبز گندم در رقم شیرودی در شرایط آزمایشگاهی (SE±mean)

مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT)
(روز)

مدت طول یک نسل (T)
(روز)

نرخ متناهی افزایش جمعیت ()

نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r_m)
(پوره/ماده/روز)

نرخ خالص تولیدمثل (R₀)
(پوره/ماده/نسل)

تیمارهای زمانی

۵۰۲/۰±۱۴/۳^b

۵۲۷/۰±۳۷/۱۲^ab

۰۳۶/۰±۲۴۱/۱^a

۰۲۹/۰±۲۱۶/۰^a

۱۴/۲±۸۳/۱۶^a*

پیش آلودگی۰روز