۳-۳-۲ نمونه و روش نمونه گیری
انجام تحقیقات علمی، مطالعه و بررسی جامعه، مطلوب و ایده آل پژوهشگر است. اما به دلایل مختلف از جمله عوامل زمان، هزینه، قابلیت دسترسی، دقت، تخریب و نظایر آن نمی توان کل جامعه را بررسی کرد. لذا به ناچار پژوهشگر به انتخاب و طراحی نمونه می پردازد. نمونه باید طوری انتخاب شود که معرف کل جامعه باشد و بتوان نتایج حاصل از آن را به جامعه ی اصلی تعمیم داد (احمدی و همکاران، ۱۳۹۰: ۹۳-۹۲). نمونه عبارت است از تعدادی از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابهت داشته و معرف جامعه بوده، از تجانس و همگنی با افراد جامعه برخوردار باشند (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۲۱). از این رو نمونه گیری عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن باشند، انجام می پذیرد (همان منبع).

در پژوهش حاضر با توجه به ویژگی های جامعه ی آماری و به دلیل مشخص بودن چارچوب نمونه گیری و عمومیت (درگیر بودن) متغیرهای رفتاری برای همه ی اعضای جامعه، از شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده^[۴۹۵] استفاده شده است. در نمونه گیری تصادفی ساده تمامی اعضای جمعیت از فرصتی برابر برخوردارند تا در نمونه جای گیرند (احمدی و همکاران، ۱۳۹۰: ۳۱۶-۳۱۵).
۳-۳- ۳ تعیین حجم نمونه
سؤالی که در جریان تحقیق پیش می آید، این است که محقق چه تعداد از افراد جامعه ی مورد مطالعه را می تواند به عنوان نمونه تعیین کند یا به عبارتی حجم و تعداد افراد نمونه چند نفر باید باشد تا محقق بتواند با اطمینان خاطر نتایج حاصل و شاخص های محاسبه شده را به جامعه ی مورد مطالعه تعمیم دهد (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۳۷-۱۳۶).
یکی از روش هائی که برای برآورد حجم نمونه استفاده می شود استفاده از تکنیک ها و روش های آماری است از این رو در این پژوهش، محقق از فرمول کوکران^[۴۹۶] (۱۹۷۷) که یکی از فرمول های مورد استفاده جهت تعیین حجم نمونه در متغیرهای کیفی است استفاده می نماید. در این فرمول در سطح اطمینان ۹۵% و با احتساب جامعه ی آماری محدود حجم نمونه (n) به شرح زیر محاسبه می گردد.
Z : اندازه ی متغیر در توزیع طبیعی (توزیع نرمال مربوط به منحنی گاوس) که از جدول مربوط در سطح اطمینان مورد نظر استخراج می شود.
p : درصد توزیع صفت در جامعه، یعنی نسبت درصد افرادی که دارای صفت مورد مطالعه می باشند.
q : درصد افرادی که فاقد آن صفت در جامعه هستند.
d : تفاضل نسبت واقعی صفت در جامعه با میزان تخمین محقق برای وجود آن صفت در جامعه است که حداکثر نسبت آن تا ۰۵/۰ است و دقت نمونه گیری نیز به آن بستگی دارد.
N : حجم جمعیت یا جامعه ی مورد مطالعه.
n :حجم نمونه (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۴۰-۱۳۸).
با در اختیار داشتن اطلاعات و پارامترهایی از جامعه (۲۷۵ =N )، (۵/۰p = )، (۵/۰q =)، (۰۵/۰= d) و جایگذاری آنها در فرمول (کوکران)، می توان حجم نمونه ی آماری را به شرح زیر بدست آورد:
۳-۴ متغیرهای پژوهش
متغیر عبارت از ویژگی واحد مورد مشاهده است. متغیر کمیتی است که می تواند از واحدی به واحد دیگر یا از یک شرایط مشاهده به شرایط دیگر، مقادیر مختلفی را اختیار کند (سرمد و همکاران، ۱۳۷۸: ۲۶).
اگرچه پاره ای از محققین تقسیم متغیرهای پژوهش به مستقل و وابسته را در تحقیقات همبستگی صحیح نمی دانند، اما با توجه به اینکه در پژوهش حاضر علاوه بر سنجش و آزمون روابط همبستگی بین متغیرهای تحقیق، با بهره گرفتن از مدل رگرسیونی تلاش گردیده است که قدرت پیش بینی کنندگی اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی بر بهره وری نیروی انسانی مطالعه شود، لذا در فرضیه ی اصلی پژوهش حاضر از اصطلاح متغیر مستقل یا پیش بینی کننده و متغیر وابسته یا پیش بینی شونده (ملاک) استفاده می شود (مهدی زاده، ۱۳۹۰: ۵۶).
۳-۴-۱ متغیر مستقل
متغیر مستقل یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود (سرمد و همکاران، ۱۳۸۶: ۴۳).
۳-۴-۲ متغیر وابسته
متغیری که تغییرات آن تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می گیرد (همان منبع، ۱۳۸۶: ۴۴). در این پژوهش با توجه به مسأله ی تحقیق با سه متغیر اصلی به شرح جدول (۳-۱) سروکار داریم:
جدول (۳-۱). متغیرهای پژوهش (منبع: داده های پژوهش)