دالهای گفتمان غیریت

عظمت روح

گرداب خودخواهی

تقوا

گردبادهواوهوس

قربانی حق شدن

لغزش

محو خداشدن

طاغوت

ایثار

خودپرستی

نور ایمان،حق وحقیقت

منفعت شخصی

در این متن به مجموعه ای از گزاره های درست وغلط که در ورای متن پنهان است ومبتنی بردو قطب ماوآنها شکل گرفته اند اشاره می کند گزاره های غلط همان دالهای گفتمان غیریت هستند که با تعابیر منفی بکار برده می شوند :
(زندگی دنیایی – هواوهوس، ارزش های فردی – خودخواهی ، تکثر – لغزش ، خلاقیت ) بدین گونه این دالها به حاشیه رانده می شوند . از طرف دیگر دالهای گفتمان خود باتعابیرمثبت برجسته می شوند:(تاکید بر ارزشهای جمع گرایانه- به ما قدرت ایثار عطاکن ،رهایی از هواوهوس –ماراازگردبادهواوهوس نجات ده ،رهایی ازاستبدادوهوا وهوس-طاغوت خود پرستی را زیرپاافکنیم،خوشنودی خداوندوتکلیف -همه وجود خود راباعشق ورغبت قربانی حق کنیم)
ویژگی های دستوری واجد کدام ارزش های رابطه ای هستند؟
نویسنده درتمامی جملات متن از ضمیر ما استفاده می کند یعنی به طور ضمنی برای خود این اقتدار را قائل است که از طرف خوانندگان سخن راند: «خدایا آنچنان تاروپود وجود ما را به عشق خود عجین کن که دروجودت محو شویم».

تفسیروتبیین :دراین مرحله ما درصدد پاسخ گویی به چهار سوال اصلی هستیم :ماجرا چیست ؟ ماجرای اصلی در رخداد اتباطی مذکور بنا برادعای نویسنده به تصویر کشیدن راه رسیدن به رضایت خداوند (دال مرکزی آزادی در گفتمان اسلام سیاسی)است.چه کسانی درگیر ماجرا هستند ؟در ورای این رخداد ارتباطی دو بافت موقعیتی وجود دارد که دو مشارکت کننده عمده دارد، دریک طرف نویسنده از گفتمان اسلام سیاسی ودرطرف دیگر گفتمان غرب به عنوان غیریت این گفتمان در جایگاه مخاطب ومتهم قرار دارد.روابط میان آنها چیست ؟در این مرحله ،روابط ومناسبات قدرت وفاصله اجتماعی ودیگر مواردی که در موقعیت مورد نظر تعیین وتثبیت شده اند مطرح می شوند برای مثال گفتمان حاکم دردرس در پی تثبیت استیلای گفتمان خود در جامعه است.نقش زبان چیست؟فرکلاف معتقد است اززبان به صورت ابزاری در جهت تحقق بخشی یک هدف گفتمانی گسترده استفاده می شود . دراینجا از زبان درقالب یک درس برای تایید استیلای گفتمان حاکم در جامعه استفاده می شود . به عبارت دیگر باآوردن متنی از دکتر چمران خواسته براستیلای گفتمان خود در جامعه صحه بگذارد.
درخلال متن مفاهیمی خاص با هم مفصل بندی می شوند این مفاهیم همان دالهای گفتمان حاکم هستند که با مفصل بندی باهم جنبه ای خاص ازآزادی رابه تصویر می کشند وآنرا برجسته می کنند .(آزادی درونی)علاوه بر آن نویسنده ازگفتمان غیریت استفاده می کند تاخود را بهتر معرفی کندواینکاررابا حاشیه رانی دالهای آن انجام می دهد.این حاشیه رانی همانطور که در قسمت توصیف بیان شد ازطریق به تصویرکشیدن دالهای غیریت با مفاهیمی که در جامعه ضد ارزش محسوب می شوند انجام می پذیرد. نویسنده این دالها را چنان توصیف می کند که حس انزجار را در مخاطب بر می انگیزد واو را قانع می کند که به نفع گفتمان خود ،گفتمان غیریت و دالهای آنرا با طیب خاطر کنار بگذارد.
جدول ۴-۱-۱۴: برجسته سازی دال های گفتمان خودوحاشیه رانی دال های گفتمان غیر دردرس:مناجات

دالهای گفتمان خود

دالهای گفتمان غیریت

تقوا

گرداب خود خواهی

عظمت روح

گردبادهواوهوس

قربانی حق

لغزش