۷۸/۲

۵۳/۲

۷۴/۲

۹۴/۲

۶۷/۲

۵۶/۲

۶

VLDL

۵۶/۰

۰۱/۰

۷۴/۰

۱۴/۰

۲۰/۰

۲۵/۲

۵۱/۲

۰۹/۲

۱۱/۲

۶۳/۲

۷۱/۲

۱۱

۴-۳- فراسنجه های خونی

۴-۳ -۱- تری گلیسیرید خون

جدول (۴-۶) مقایسه میانگین تأثیر غیر معنی داری سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات را بر غلظت تری گلیسیرید خون را نشان می دهد. نتایج نشان میدهد که هیچکدام از تیمارها تأثیر معنی داری بر غلظت تری گلیسیرید خون ندارند. زمان تأثیر معنی دار بر غلظت تری گلیسیرید خون دارد. طوری که بیشترین میانگین در هفته ۶ با ۵۵/۱۳ میلی گرم بر دسی لیتر و کمترین میانگین در هفته ۱۱ با ۹۳/ میلی گرم بر دسی لیتر ۱۱می باشد.
چاوز و همکاران (۲۰۰۸) مشاهده کردند که افزودن ۲۰۰ میلی گرم از سینامالدئید، اسانس توت واسانس سیر به جیره بره هایی با میانگین وزن ۵/۲۳کیلو گرم، غلظت کلسترول سرم خون در تیمارهایی که سینامالدئید و اسانس توت داشت کمتر از تیمار دارای اسانس سیربود. در حالیکه تری گلیسیرید سرم خون بره های تغذیه شده با سینمالدئید بالاتر از تیمارهای دارای اسانس توت، اسانس سیر وکنترل بود.(Chaves et al; ۲۰۰۸)
تصور بر این است که ترکیبات گیاهی بر آنزیم های کبدی اثر گذاشته و از این طریق ترکیب زرده کلسترول و احتمالا میزان کلسترول آن را تحت تاثیر قرار می دهند.(Blukbasi et al ., ۱۹۸۳) همان طور که توسط بلوک باسی و همکاران (a 1983) گزارش شد مصرف جیره حاوی سیر باعث کاهش تعدادی از آنزیم های کبدی مرتبط با سنتز کلسترول (برای مثال۳-هیدروکسی-۳- متیل گلوتاریل کوآنزیم A ردوکتاز ، کلسترول ۷- آلفا هیدروکسیلاز) در مرغ های لگهورن سفید شد که در نهایت منچربه به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید سرم خون گردید. به نظر می رسد تاثیر اسانس بر تری گلیسیرید خون در بلند مدت پاسخ بهتری نسبت به کوتاه مدت داده است. یکی از ایرادهایی که به روغن فرار می توان ‌گرفت این است که میکروب‌ها می‌توانند خود را نسبت به آن آداپته کنند، بنابر‌‌این اکتفا به چندین آزمایش در مورد روغن فرار در زمان کوتاه آزمایشگاهی برای ارزیابی اثر و نحوه‌ی عمل روغن فرار ناکافی و نامناسب است (بن چار و همکاران، ۲۰۰۸).

۴-۳-۲- اسید های چرب غیر استریفه خون

جدول ۴-۶ مقایسه میانگین تأثیر سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات رابر غلظت اسیدهای چرب غیراستریفه خون (NEFA) نشان میدهد. نتایج عدم تاثیر اسانس یا غله را بر NEFA خون نشان می دهد.عدم تغییر در غلظت NEFA نشان دهنده عدم کمبود انرژی در بدن بزغاله ها می باشد.
بسیج ذخایر چربی برای پاسخگویی به نیاز تولید شیر در توازن منفی انرژی اصلی ترین مکانیزمی است که در گاوهای شیری در اوایل دوران شیر دهی صورت میگیرد .چربی بدن به صورت اسید های چرب غیر استریفه (NEFA) وارد گردش خون می شود .(V erton et al.,2004)در تعادل منفی انرژی، NEFA بافت های چربی را به مقصد کبد برای تبدیل به منابع انرژی، به مقصد بافت ها برای منبع انرژی ترک می کند. بیش از ۴درصد چربی شیر در اولین روز های شیردهی توسط NEFA تامین می شود.(Bell,1995) عضلات اسکلتی نیز از NEFA، خصوصا زمانی که اتکا این بافت ها به گلوکز کم می شود استفاده می کنند .(Overton et al, ۲۰۰۴) NEFA را می توان به عنوان یک شاخص حساس در بررسی وضعیت انرژی حیوان در نظر گرفت .(Herdt.,2000) افزایش نیاز به انرژی همراه با کاهش مصرف خوراک باعث افزایش NEFA خواهد شد و غلظت این متابولیت در خون با میزان مصرف خورام نسبت عکس دارد.(Overton et al, ۲۰۰۴) موافق با نتایج ما چاوز وهمکاران (۲۰۰۸) گزارش کردند که اسانس توت کوهی و سینماآلدئید تاثیری بر خون NEFA سرم خون بره های در حال رشد نداشت.

۴-۳-۳ - بتاهیدروکسی بوتیریک اسید

جدول (۴-۶): مقایسه میانگین عدم تأثیر معنی داری سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات را بر غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات را نشان می دهد.
عدم تغییر در غلظت BHBAنشان دهنده عدم کمبود وضعیت انرژی در بدن بزغاله ها می باشد.
در شرایط فقر غذایی یا اوایل دوران شیر دهی، گاو ها علاوه بر انرژی تامین شده جیره غذایی ،برای جبران کمبود انرژی مورد نیاز، از چربی ذخیره شده در بافت های بدن نیز استفاده می کنند. اسیدهای چرب حاصل از تجزیه تری گلیسیرید ها در بافت چربی به داخل خون آزاد می شوند. در نشخوار کنندگان کتوژنز
هم در کبد وهم در اپیتلیوم شکمبه رخ می دهد.(Lington et al.,1983) نشخوار کنندگان در مقایسه با تک معده ای ها غلظت بالاتری از کتون بادی ها در پلاسما دارند که این امر به سبب تولید BHBA در اپتیلیوم شکمبه پس از مصرف خوراک است. در نشخوار کنندگان تغذیه شده، دستگاه گوارش منبع اصلی تولید کتون بادی ها است و در شرایط مصرف ناکافی انرژی یا لیپولیز سریع در اواخر آبستنی یا اوایل شیر دهی،کبد به اندام اصلی تولید اجسام کتونی مبدل می شود Heitman et al.,1986) .( ماده حد واسط در تولید اجسام کتونی، استو استیل کوآنزیم A می باشد. این ترکیب ممکن است در اثر تراکم دو مولکول استیل کوآنزیم Aتولید شود. ازآنجایی که اسید های چرب و اسید های آمینه در ذخیره استیل کوآنزیم A میتو کندری شرکت می نمایند. هر دو می توانند به عنوان سوبسترای واکنش های کتوژنز محسوب می شوند. اما به طور کلی ، استیل کو آنزیم Aحاصل از بتا اکسیداسیون اسید های چرب بیش از مقداری است که در اثر کاتابولیسم اسید های آمینه بوجود می آید (کلبی،۱۳۸۱). BHBA به همراه گلوکز و NEFA نماینگر وضعیت متابولیسم انرژی در دام هستند.(Ramsing et al.,2009)

۴-۳-۴ - کلسترول

جدول (۴-۶): مقایسه میانگین تأثیر سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات بر غلظت کلسترول خون را نشان می دهد. نتایج نشان می دهد که هیچ کدام از تیمارها تأثیر معنی داری بر غلظت کلسترول خون نداشت.
نقش سیر و عصاره های آن در کاهش بیماریهای قلبی و عروقی در انسان به خوبی اثبات شده است(Case et al;1995). در مرغ های تخم گذار با مصرف آویشن، مریم گلی یا اسانس گیاهی رزماری غلظت تری گلیسیرید و کلسترول سرم خون دچار کاهش شد (Bordia et al;1981). کیس و همکاران (۱۹۹۵)گزارش کردند که جیره حاوی کارواکرول، تیمول و بتایونون در خروس های لگهورن سفید سبب کاهش سطح کلسترول سرم خون می شود (Case et al;1995). در مقابل در مطالعه دیگری بر روی جوجه های گوشتی هیچ گونه اثرات معنی داری از مصرف آویشن و یا پودر سیر بر سطح کلسترول پلاسما مشاهده نشد.

۴-۳-۵- کراتینین

جدول (۴-۶): مقایسه میانگین تأثیر سوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات بر غلظت کراتینین خون را نشان می دهد. نتایج نشان می دهد که هیچ کدام از تیمارها تأثیر معنی داری بر غلظت کراتینین خون ندارد. کراتینین یک محصول زاید در ماهیچه ها می باشد حاصل شکستن کراتین می باشد.کراتین بخشی از چرخه تولید انرژی مورد نیاز ماهیچه می باشد. آزمایش کراتینین خون همراه با اوره خون جهت بررسی عملکرد کلیه استفاده می شود.هر دو اغلب به عنوان بخشی از متابولیسم پایه در خواست میگردند. با توجه به این که کراتینین خون همراه با اوره خون از متابولیسم نیتروژن آمونیاکی در شکمبه تحت تاثیر قرار می گیرد . می توان این احتمال و داد که کراتینین هم به دنبال کاهش نیتروژن آمونیاکی و اوره خون کاهش یافته است (محمد زاده ,۱۳۹۰).

۴-۳-۶- لیپوپروتئین با چگالی کم

جدول( ۴-۶ ) مقایسه میانگین تأثیر سطوح مختلف اسانس موزه و دانه غلات را بر غلظت LDL^[22]خون نشان میدهد. نتایج نشان دهنده عدم اختلاف معنی دار بین تیمارها در غلظت LDL خون می باشد. از لحاظ سطوح اسانس بیشترین میانگین مربوط به سطح ۲۰۰ میلی گرم اسانس با ۳۳/۴۴ میلی گرم بر دسی لیتر و کمترین میانگین مربوط به سطح صفر میلی گرم با ۰۶/۴۱ میلی گرم بر دسی لیتر می باشد.

۴-۳-۷- لیپوپروتئین با چگالی زیاد

جدول (۴-۶) مقایسه میانگین تأثیر سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات را بر غلظت ^۱HDL ^۲خون نشان میدهد

۴-۳-۸- لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم

جدول (۴-۶) مقایسه میانگین تأثیر سطوح مختلف اسانس مرزه و نوع دانه غلات را بر غلظت ^۲VLDL خون را نشان می دهد. نتایج نشان میدهد که هیچکدام از تیمارها تأثیر معنی داری بر غلظت VLDL خون ندارند. در حالت کلی غلظت کلسترول خوب و بد تغییری نکرده بنابه عدم تغییر کلسترول خون قابل توجیه می باشد.